Υπάρχει λόγος που το ιταλικό σινεμά τρόμου χρειάζεται τον όρο giallo ως διακριτικό. Το giallo που στα Ιταλικά σημαίνει κίτρινο, προέρχεται από τα κίτρινα εξώφυλλα των δεκάδων φτηνών αστυνομικών μυθιστορημάτων που εμφανίστηκαν στην Ιταλία τη δεκαετία του ‘60. Όχι, ο ιταλικός τρόμος δεν έχει τόσο άμεση σχέση με τα βιβλία αυτά. Αυτό που τα συνδέει είναι πως οι ταινίες αυτές, στην εποχή που έβγαιναν, θεωρούνταν αναλόγως αναλώσιμες με τις φτηνές αστυνομικές ιστορίες που γέμιζαν από βιβλιοπωλεία μέχρι περίπτερα. Και σίγουρα εμφανίζονταν με την ίδια συχνότητα. Από τα εκατοντάδες δείγματα αυτού του ιδιόμορφου είδους που γυρίστηκαν από τις αρχές της δεκαετίας του ‘60 μέχρι τα τέλη του ‘70, από απλοϊκά αστυνομικά μέχρι πορνό τρόμου, είναι λίγες αυτές που θυμόμαστε μέχρι σήμερα, πολλές από αυτές όμως, αξίζει να ανακαλύψουμε.

Αδιαμφισβήτητος πατέρας του giallo δεν είναι άλλος από τον Mario Bava. O Bava ξεκίνησε την καριέρα του ως διευθυντής φωτογραφίας και αυτό αποτυπώνεται στις δουλειές του: Δυναμική κάμερα, περίπλοκα πλάνα, έντονα χρώματα, δυνατές σκιές. Πρώτο αριστούργημα του Mario Bava είναι η “Μάσκα του Σατανά” (La maschera del demonio). Κλασσικό παράδειγμα του πως μπορείς να πάρεις μία ιστορία που στα χέρια κάποιου άλλου δύσκολα θα ξεπερνούσε την μετριότητα και να την εμποτίσεις με αρχετυπικά σύμβολα, μεγαλειώδη κινηματογράφηση και έντονα συναισθήματα. Η “Μάσκα του Σατανά” επηρέασε δραστικά το σινεμά τρόμου και σκηνοθέτες όπως ο Francis Ford Coppola (Dracula) και ο Tim Burton (Ο Μύθος του Ακέφαλου Καβαλάρη) δεν δίστασαν να αποτίσουν φόρο τιμής στην συγκεκριμένη ταινία, στις δικές τους απόπειρες στο σινεμά τρόμου. Σκαλίζοντας τη φιλμογραφία του Bava δεν μπορείς να μην εντυπωσιαστείς.

Το Whip and the Body (La frusta e il corpo) με τον Christopher Lee, μία σχετικά απλή ιστορία ενός δεσποτικού και βίαιου άντρα που μετά το θάνατό του στοιχειώνει την πρώην ερωμένη του, αγγίζει στα χέρια του Ιταλού μαέστρου τα όρια του σαδομαζοχισμού. Το Lisa and the Devil (Lisa e il diavolo), με πρωταγωνιστή τον Telly Savallas, εντυπωσιάζει από το περίτεχνο mise-en-scène, την εξαιρετική χρήση του χρώματος, το κατάμαυρο χιούμορ του και την παιγνιώδη απαισιοδοξία του.
Ένας ακόμα σκηνοθέτης του giallo, και μάλιστα από του πιο παραγνωρισμένους, είναι ο Riccardo Freda. Με εμμονικούς πάντα ήρωες, θεματικές που επανέρχονται, και μια πολύ προσωπική αισθητική, ο Freda μπορεί άνετα να χαρακτηριστεί ως auteur του είδους. Προφανώς επηρεασμένες από την λογοτεχνία του Edgar Allan Poe, οι ταινίες του Freda κουβαλούν πολλές από τις εικόνες του καταραμένου συγγραφέα. Ασθενικές γυναικείες μορφές, εμμονή με την νεότητα, υποβόσκουσα σεξουαλική διαστροφή και επιβλητικά σκηνικά δεσπόζουν σε ταινίες όπως L’orribile segreto del Dr. Hichcock και Lo spettro.

Την πλέον γνωστή, και αρκετά διαφορετική, εκδοχή του giallo τη γνωρίζουμε μέσα από το σινεμά του Dario Argento. Ο Argento, με ταινίες όπως “Το πουλί με τα κρυσταλλένια φτερά”, “Η γάτα με τις εννιά ουρές” (Il gato a nove code) και “Tenebre” εισήγαγε μοτίβα που έγιναν κλασσικά, χρησιμοποιήθηκαν από πολλούς, και αγαπήθηκαν από όλους τους οπαδούς των ταινιών τρόμου. Στο σινεμά του Argento, οι δολοφόνοι φορούν πάντα μαύρα, δερμάτινα γάντια, οι γυναίκες είναι συνήθως τα θύματα, το τραυματικό παρελθόν δεν αφήνει ποτέ τους ήρωές του και τα φινάλε είναι σχεδόν πάντοτε σκοτεινά και διφορούμενα. Για τον Argento ο άνθρωπος είναι θύμα των ελαττωμάτων του και τίποτα δεν μπορεί να τον βοηθήσει να τα υπερβεί. Χαρούμενα πρόσωπα δεν υπάρχουν, παρά μόνο πρόσκαιρα, και οι ήρωές του καθορίζονται και καταδικάζονται από τις αδυναμίες τους.

Το giallo είναι ένα κινηματογραφικό παρακλάδι των ταινιών τρόμου που δυστυχώς εκφυλίστηκε γρήγορα και εξαφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘80. Έχει αφήσει όμως τη σφραγίδα του στον σύγχρονο κινηματογράφο. Σκηνοθέτες όπως ο Quentin Tarantino, και σχεδόν σύσσωμο το σύγχρονο γαλλικό σινεμά τρόμου χρωστούν πολλά στο ιταλικό pulp fiction των ‘60s και ‘70s.

Ιταλία/Italy. 1964, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Mario Bava. Σεν./Scr.: Marcello Fondato, Mario Bava. Φωτ./Cin.:Ubaldo Terzano, Mario Bava. Μοντ./Ed.: Mario Serandrei. Μουσ./Mus.: Carlo Rustichelli. Ηθ./Cast: Cameron Mitchell, Eva Bartok, Thomas Reiner, Ariana Gorini. Παρ./Prod.: Alfredo Mirabile, Massimo Patrizi. Διάρκεια/ Dur.: 88΄.

Ένα νεαρό μοντέλο δολοφονείται από μία μυστηριώδη μασκαρισμένη φιγούρα σε ένα οικοτροφείο, που διοικείται από τον Μαξ Μορλάτσι και την ερωμένη του, την Κόμισσα Κριστιάνα Κόμο. Όταν ο φίλος του μοντέλου θεωρείται ύποπτος για το φόνο, το ημερολόγιό της, στο οποίο υπάρχουν κάποια ενοχοποιητικά στοιχεία που την συνδέουν με τον δολοφόνο, εξαφανίζεται, και οι δολοφονίες συνεχίζονται.

Ιταλία/Italy. 1963, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Mario Bava. Σεν./Scr.: Ernesto Gastaldi, Ugo Guerra, Luciano Martino. Φωτ./ Cin.:Ubaldo Terzano, Mario Bava. Μοντ./Ed.: Renato Cinquini. Μουσ./Mus.: Carlo Rustichelli. Ηθ./Cast: Barbara Steele, John Richardson, Andrea Checchi, Ivo Garrani. Παρ./Prod.: Federico Magnaghi. Διάρκεια/Dur.: 85΄.

Ένας αδίστακτος και σαδιστής ευγενής του 19ου αιώνα επιστρέφει στο κάστρο του μετά από χρόνια περιπλάνησης. Αμέσως βρίσκεται στα μαχαίρια με τον πατέρα του αλλά και με τον δειλό, νεότερο αδελφό του, ο οποίος έχει παντρευτεί την παλιά ερωμένη του. Όταν βρίσκεται νεκρός την επόμενη νύχτα, οι υποψίες πέφτουν σε όλους.

Ιταλία/Italy. 1962, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Riccardo Freda. Σεν./Scr.: Ernesto Gastaldi. Φωτ./Cin.: Raffaelle Masciocchi. Μοντ./Ed.: Ornella Micheli. Μουσ./Mus.: Roman Vlad. Ηθ./Cast: Barbara Steele, Robert Flemyng, Silvano Tranquilli, Maria Teresa Vianello. Παρ./Prod.: Ermanno Donati. Διάρκεια/Dur.: 88΄.

Στο Δρ. Χίτσκοκ αρέσει να ναρκώνει την γυναίκα του για νεκροφιλικά παιχνίδια. Μία μέρα, κατά λάθος, της δίνει υπερβολική δόση και τη σκοτώνει. Εγκαταλείπει το σπίτι του διαλυμένος. Μερικά χρόνια αργότερα ξαναπαντρεύεται, και επιστρέφει. Ανακαλύπτοντας πως η ακόμη αγαπημένη, πρώτη γυναίκα του είναι ζωντανή, αλλά παράφορων και πρόωρα γερασμένη, σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει το αίμα της νέας του νύφης για να την αναζωογονήσει.

Ιταλία/Italy. 1963, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Riccardo Freda. Σεν./Scr.: Riccardo Freda, Oreste Biancoli. Φωτ./Cin.: Raffaelle Masciocchi. Μοντ./Ed.: Ornella Micheli. Μουσ./Mus.: Franco Mannino. Ηθ./Cast: Barbara Steele, Peter Baldwin, Elio Jotta, Harriet Medin. Παρ./Prod.: Luigi Carpentieri. Διάρκεια/Dur.: 97΄.

Μία όμορφη γυναίκα έχει παράνομη σχέση με τον γιατρό του πλούσιου άντρα της, ο οποίος τη βοηθά να σκοτώσει τον σύζυγο και να κληρονομήσει την περιουσία του. Αλλά ο γέρος δεν θα αναπαυτεί τόσο εύκολα. Το φάντασμά του επιστρέφει και στοιχειώνει τη γυναίκα του και την οδηγεί στην παράνοια.

Ιταλία/Italy. 1973, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Mario Bava. Σεν./Scr.: Mario Bava, Alfredo Leone. Φωτ./Cin.: Cecilio Paniagua. Μοντ./ Ed.: Carlo Reali. Μουσ./Mus.: Carlo Savina. Ηθ./ Cast: Telly Savalas, Elke Sommer, Sylva Koscina, Alessio Orano. Παρ./Prod.: Alfredo Leone. Διάρκεια/Dur.: 95΄.

Η Λίσα κάνει τουρισμό στην Ισπανία όταν χάνεται στους λαβυρινθώδεις δρόμους και βρίσκεται να κάνει ωτοστόπ . Στην διαδρομή, το αυτοκίνητο παρουσιάζει βλάβη, μπροστά από μία έπαυλη. Τους υποδέχεται ο υπηρέτης ο οποίος τους προσκαλεί να μείνουν εκεί τη νύχτα. Τότε είναι που τα πράγματα αρχίζουν να
ξεφεύγουν.

Ιταλία/Italy, Γαλλία/France, 1964, μ/α/b&w.

Σκην./Dir.: Warren Kieffer. Σεν./Scr.: Warren Kieffer, Michael Reeves. Φωτ./Cin.: Aldo Tonti. Μοντ./Ed.: Mario Serandei. Μουσ./ Mus.: Angelo Francesco Lavagnino. Ηθ./Cast: Christopher Lee, Gaia Germani, Phillipe Leroy, Donald Sutherland. Παρ./Prod.: Paul Maslansky. Διάρκεια/Dur.: 91΄.

Μία ομάδα καλλιτεχνών τσίρκου ταξιδεύουν στο κάστρο του μοχθηρού κόμη Ντράγκο, του οποίου το χόμπι είναι να μουμιοποιεί ζώα με φάρμακο που έχει φτιάξει. Τα πειράματά του στη συνέχεια διευρύνονται και συμπεριλαμβάνουν και ανθρώπους με στόχο να “διατηρηθεί η ομορφιά” τους

Ιταλία/Italy. 1960, μ/α./b&w.

Σκην./Dir.: Mario Bava. Σεν./Scr.: Ennio de Concini, Mario Serandrei, Niκolai Gogol (διήγημα). Φωτ./Cin.: Mario Bava. Μοντ./Ed.: Mario Serandrei. Μουσ./Mus.:
Roberto Nicolosi. Ηθ./Cast: Barbara Steele, John Richardson, Andrea Checchi, Ivo Garrani. Παρ./Prod.: Massimo De Rita. Διάρκεια/Dur.: 87΄.

Μία εκδικητική μάγισσα και ο διαβολικός υπηρέτης της επιστρέφουν από τον τάφο, ξεκινώντας μία αιματηρή εκστρατεία για να βρουν το σώμα της όμορφης και πανομοιότυπης απογόνου της μάγισσας. Μόνο ο αδελφός της κοπέλας και ένας γοητευτικός γιατρός θα βρεθούν απέναντί της.

Ιταλία/Italy, 1971, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Dario Argento. Σεν./Scr.: Dario Argento, Bryan Edgar Wallace. Φωτ./Cin.: Erico Menczer. Μοντ./Ed.: Franco Fraticelli. Μουσ./Mus.: Ennio Morricone. Ηθ./Cast: James Franciscus, Karl Madlen, Katherine Spaark, Pier Paolo Capponi. Παρ./Prod.: Salvatore Argento. Διάρκεια/Dur.: 110΄.

Ένας δημοσιογράφος και ένας τυφλός, συνταξιούχος ρεπόρτερ, προσπαθούν να διαλευκάνουν μια σειρά δολοφονιών που σχετίζονται με το πειραματικό και άκρως
απόρρητο ερευνητικό σχέδιο φαρμακευτικής εταιρίας και γίνονται και οι δύο στόχοι του δολοφόνου.

Ιταλία/Italy. 1963, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Riccardo Freda. Σεν./Scr.: Riccardo Freda, Oreste Biancoli. Φωτ./Cin.: Raffaelle Masciocchi. Μοντ./Ed.: Ornella Micheli. Μουσ./Mus.: Franco Mannino. Ηθ./Cast: Barbara Steele, Peter Baldwin, Elio Jotta, Harriet Medin. Παρ./Prod.: Luigi Carpentieri. Διάρκεια/Dur.: 97΄.

O Μάικλ είναι επιτυχημένος ηθοποιός, αλλά υπάρχει ένα σκάνδαλο στο παρελθόν του. Σε νεαρότερη ηλικία είχε μαχαιρώσει τον πατέρα του. Ο ίδιος και η φίλη του Ντόροθι πηγαίνουν στο σπίτι της μητέρας του για το σαββατοκύριακο, μαζί με τον σκηνοθέτη και το συνεργείο από ένα πρόσφατο κινηματογραφικό γύρισμα. Διάφορα περίεργα πράγματα αρχίζουν να συμβαίνουν σε κάποιους από τους επισκέπτες, και ο Μάικλ φοβάται πως ο εφιάλτης του πρόκειται να επαναληφθεί.

Ιταλία/Italy.1976, εγχ./col.

Σκην./Dir.: Rupi Avati. Σεν./Scr.: Pupi Avati, Antonio Avati. Φωτ./Cin.: Pasquale Ranchini. Μοντ./Ed.: Giuseppe Baghdighian. Μουσ./Mus.: Amadeo Tommasi. Ηθ./Cast: Lino Capolicchio, Francesca Marciano, Gianni Cavina, Giulio Pizzarini. Παρ./Prod.: Antonio Avati, Gianni Minervini. Διάρκεια/Dur.: 110΄.

Ο Στέφανο, συντηρητής έργων τέχνης, φτάνει σε ένα αγροτικό χωριό της Ιταλίας για να αποκαταστήσει ένα μακάβριο πίνακα του Αγίου Σεβαστιανού σε μια παλιά εκκλησία.Γνωρίζει διάφορους φιλικούς και περίεργους ανθρώπους, ενώ μένει στο σπίτι που κάποτε είχαν οι αδελφές του καλλιτέχνη που ζωγράφισε τον πίνακα. Στη συνέχεια ανακαλύπτει πως ο καλλιτέχνης και οι αδελφές του ήταν παρανοϊκοί σαδιστές που βασάνιζαν τα θύματα τους μέχρι θανάτου, ως πηγή έμπνευσης.

Ιταλία/Italy. 1964, μ/α./b&w.

Σκην./Dir.: Sergio Corbucci, Antonio Margheriti. Σεν./Scr.: Giovanni Grimaldi, Sergio Corbucci. Φωτ./ Cin.:Riccardo Pallottini. Μοντ./Ed.: Otello Colangeli. Μουσ./Mus.: Riz Ortolani. Ηθ./Cast: Barbara Steele, George Riviere, Margrete Robsahm, Arturo Dominici. Παρ./Prod.: Giovanni Addessi, Franco Belloti, Walter
Zarghetta. Διάρκεια/Dur.: 87΄.

Ένας συγγραφέας δέχεται ένα στοίχημα πως δενθα μπορέσει να μείνει μόνος σε ένα στοιχειωμένο κάστρο. Καθώς η νύχτα πέφτει, κάποιοι που είχαν δολοφονηθεί   σ’ αυτό ξαναζωντανεύουν, ζώντας και πάλι τον θάνατό τους, και προσπαθώντας να σκοτώσουν τον συγγραφέα για το αίμα του, σε μία απέλπιδα προσπάθεια να μείνουν ζωντανοί, μετά το πέρας αυτής της νύχτας.