ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ 2018:

Το ξύπνημα Της Ωραίας Κοίμωμένης

«Με τι θα ασχολούνταν ο πρίγκιπας του παραμυθιού αν δεν ξυπνούσε η Ωραία Κοιμωμένη», ήταν ένα από τα δέκα παραδείγματα για το τι είναι γυναίκα, που έδινε στο βιβλίο της «Το δεύτερο φύλο», η Σιμόν Ντε Μποβουάρ. Τι καλύτερος τίτλος για ένα φεστιβάλ που επαναφέρει τους ποικίλους ρόλους της γυναίκας μέσα από τον κινηματογράφο, όχι μόνο τον πρόσφατο, αλλά και τον παλιότερο. Αν το μέλλον είναι γυναίκα, όπως έλεγε πριν από 45 χρόνια ο Μάρκο Φερέρι, σήμερα, το μέλλον αυτό είναι κιόλας εδώ, γι’ αυτό και το 31ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου αποφάσισε να δώσει, στο φετινό του πρόγραμμα, τον πρώτο ρόλο στη γυναίκα και τις διάφορες μορφές της. Από τη βουβή Ζαν Ντ’ Αρκ («Το πάθος της Ζαν Ντ’ Αρκ») στην ταινία του Καρλ Θίοντορ Ντράγιερ, που θα προβληθεί με ζωντανή μουσική από τον Νίκο Πλάτανο, μέχρι τις ταινίες μεγάλων σκηνοθετών, από τον Μπέργκμαν και τον Γκοντάρ μέχρι τον Σκορσέζε και τον Κώστα Γαβρά, αλλά και ταινίες σκηνοθετημένες από γυναίκες, το φετινό Πανόραμα δίνει τη (συχνά βασανιστική) πορεία της γυναίκας στην εξέλιξη του ευρωπαϊκού (μαζί και του ελληνικού) κινηματογράφου.

Ήδη, στο διαγωνιστικό τμήμα, ο ρόλος της γυναίκας στην εργασία, στην οικογένεια αλλά και στον αγώνα της για δική της ανεξαρτησία, παρουσιάζεται μέσα από τις ταινίες «Suleiman Mountain» της Ρωσίδας Ελιζαβέτα Στίσοβα, «Alone at My Wedding» («Μόνη στον γάμο μου») της Μάρτα Μπέργκμαν, «Παύση» της Ελληνοκύπριας Τώνιας Μισιαλή, και της πολυβραβευμένης «The Gentle Indifference of the World» («Η ευγενική αδιαφορία του κόσμου») του Αντιλκάν Γερζάνοβ από το Καζακστάν. Ενώ, στο τμήμα «Η διεθνής εικόνα σε πρώτη προβολή», η Βαλέρια Γκολίνο θα παρουσιάσει την ταινία της, «Ευφορία» και ο Νίκος Κορνήλιος την ταινία «Η τέχνη καταστρέφει», γύρω από το τραυματικό παρελθόν δυο γυναικών.

Στις πρώτες του δεκαετίες, ο ελληνικός κινηματογράφος, όπως και οι κινηματογραφίες πολλών άλλων χωρών, περιόριζε ασφυκτικά το ρόλο των γυναικών σκηνοθετριών. Χρειάστηκε η παρουσία της Μαρίας Πλυτά για να ανοίξει ο δρόμος και να φτάσουμε στην Τώνια Μαρκετάκη και τη Φρίντα Λιάππα, που, σε μια περίοδο ισχνών αγελάδων, κατάφεραν να δώσουν σημαντικό έργο - με το Πανόραμα να παρουσιάζει πέντε ταινίες τους.

Επτά νέες γυναίκες ζωγράφοι εμπνεύστηκαν από τον ελληνικό και ευρωπαϊκό κινηματογράφο για να φτιάξουν πίνακες που εκτίθενται στην γκαλερί StoArt (στη στοά Κοραή), μέχρι και τις 5 Δεκεμβρίου, με τις 6 από τις 7 ταινίες που τις ενέπνευσαν να προβάλλονται σε ειδικό τμήμα του Πανοράματος. Όλες ταινίες από σημαντικούς σκηνοθέτες: Ίνγκμαρ Μπέργκμαν («Περσόνα»), Γιόζεφ φον Στέρνμπεργκ («Γαλάζιος άγγελος»), Λουίς Μπουνιουέλ («Η ωραία της ημέρας»), Κριστόφ Κισλόφσκι («Η διπλή ζωή της Βερόνικα»), Σάλι Πότερ («Ορλάντο») και Ζαν-Λικ Γκοντάρ («Ζούσε τη ζωή της»). Ενώ στη ρετροσπεκτίβα για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Παπατάκη, η γυναίκα κυριαρχεί μέσα από δυο, επίμαχες την εποχή τους, ταινίες του: «Οι άβυσσοι», βασισμένη στο θεατρικό έργο του Ζαν Ζενέ «Οι δούλες» και «Gloria Mundi».

Στα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα προγράμματα του φετινού Πανοράματος, είναι και το τμήμα αφιερωμένο σε ταινίες βασισμένες σε βιβλία που έγραψαν συγγραφείς οι οποίοι ξεκίνησαν την καριέρα τους ως δημοσιογράφοι – τμήμα που διοργανώνεται μαζί με το Μορφωτικό Τμήμα της ΕΣΗΕΑ. Σ’ αυτό θα δούμε ταινίες από δημοσιογράφους/συγγραφείς όπως ο Τζακ Λόντον («Ο θαλασσόλυκος» του Μάικλ Κέρτιζ), ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ («Να έχεις και να μην έχεις» του Χάουορντ Χοκς), ο Αλμπέρτο Μοράβια («Η περιφρόνηση» του Ζαν-Λικ Γκοντάρ), ο Έντγκαρ Άλαν Πόε («Το εκκρεμές της αγωνίας» του Ρότζερ Κόρμαν), ο Σάμιουελ Φούλερ («Park Row», που σκηνοθέτησε ο ίδιος), ο Χάντερ Τόμσον («Φόβος και παράνοια στο Λας Βέγκας» του Τέρι Γκίλιαμ), ο Νίκος Καζαντζάκης («Ο τελευταίος πειρασμός» του Μάρτιν Σκορσέζε) και ο Βασίλης Βασιλικός («Ζ» του Κώστα Γαβρά).

Ακόμη, στο πρόγραμμα και ένα μικρό αφιέρωμα στον Ακίρα Κουροσάβα, με την ταινία του «Ο καταδικασμένος», για τον οποίο θα κυκλοφορήσει και βιβλίο για το έργο του με κριτικές από τα μέλη της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, μέλη της οποίας θα παρουσιάσουν και θα συζητήσουν το έργο του με το κοινό πριν από την προβολή της ταινίας. Ενώ, όπως και τα προηγούμενα πρόσφατα χρόνια, στο φετινό πρόγραμμα περιλαμβάνεται και μια επιλογή από τις ταινίες των κινηματογραφικών σχολών Horme Pictures και New York College.

Νίνος Φένεκ Μικελίδης.

Διευθυντής του Πανοράματος